بررسی روند آماری تجارت فرهنگی در ایران و جهان

در جهان امروز تولید و عرضه ی کالاهای فرهنگی سهم به سزایی در افزایش تولید ناخالص ملی دارد. بسیاری از کشورهای پیشرفته سهم قابل اعتنایی در بازار فرهنگی جهان دارند و هر ساله میلیاردها دلار از طریق تولید و صادرات کالاهای فرهنگی ذخیره ی ارزی مناسبی را برای خود به دست می آورند. تولید و صادرات محصولات فرهنگی در ایران به عنوان یک کسب و کار حرفه ای دیده نشده است. در حالی که بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله کره ی جنوبی، ژاپن، چین و حتی ترکیه در همسایگی ما توانسته اند با تولید سریال های نمایشی مختلف، سرمایه های زیادی را از این طریق به بازار فرهنگی کشور خود تزریق کنند. ایران در تأمین منابع انسانی، فکری و حتی تجهیزات، چندان عقب تر از کشورهای آسیایی نیست اما با این وجود بعضی از کشورها توانستند به راحتی در بازار فرهنگی ایران و بسیاری از کشورهای دیگر نفوذ و سرمایه های زیادی را جذب کنند. یکی از علت های مهم عدم موفقیت ایران در تولید و صادرات محصولات فرهنگی به دلیل نوع نگرش تولید کنندگان و عرضه کنندگان این محصولات است. جهانی شدن تجارت به همه ی کشورها فرصت می دهد تا محصولات فرهنگی خود را در بازارهای مجازی و غیر مجازی جهانی ارائه کنند و از این طریق ضمن معرفی ویژگی های متمایز فرهنگ خود به جهانیان، از طریق تجارت کالا و خدمات فرهنگی و حضور فعال و مؤثر در این بازارها، برای کشور خود قدرت و اعتبار اقتصادی-سیاسی و نفوذ فرهنگی کسب کنند. البته همه ی کشورها، از جمله ایران، نتوانسته اند از این فرصت ها به نحو احسن بهره مند شوند. تجارت جهانی فرهنگ به معنای صادرات و واردات جهانی کالاها و خدمات فرهنگی و خلاق است. درباره ی آمار تجارت فرهنگی، می توان به گزارش چند سازمان از جمله گزارش های یونسکو استناد کرد. یونسکو برای کالاهای فرهنگی دو جزء عنصر ملموس و محتوای فرهنگی ناملموس قائل می شود. تعیین ارزش واقعی عنصر ملموس به مراتب آسان تر از محتوای ناملموس است. در تعیین ارزش اقتصادی کالاها و خدمات فرهنگی، توجه به هر دو عنصر الزامی است.